Rumi (1207-1273)

Rumi (Jalāl ad-Din Muhammad Rūmī)

Jalāl ad-Dīn Muhammad Rūmī

Rumi, Jalal Ad-Din Mohammad Balkhi i njohur si Moulavi, Moulānā, Master Rumi ose Rumi, i lindur në shtator të 1207 në Balkh në rajonin e Khorasan, ai është ndër poetët më të njohur persë. Emri i tij i plotë ishte "Mohammad Ibn Mohammad Ibn Hussein Hosseini Khatini Bakri Balkhi" dhe gjatë jetës së tij ai u thirr me emrat e "Jalāl Ad-Din", "Master" ose "Master Moulana". Ai është padyshim poeti më i shquar Persian në fushën e misticizmit dhe poezive mistike të dashurisë dhe një nga katër shtyllat e gjuhës dhe letërsisë perse emri i të cilit shkëlqen jo vetëm në Iran, por edhe në univers. Moulānā Jalāl Ad-Din Balkhi midis Afganëve, Moulānā Jalal Ad-Din Rumi midis Turqve dhe Rumi midis Evropianëve të kulturës Perëndimore, është i njëjti që njohim me emrin e "Moulānā" dhe i cili ka një rol më se të merituar në formimi i gjuhës mistike në letërsinë tonë. Takimi me mjeshtrin Shams ishte një rilindje për Moulānā e cila i ndryshoi rrugën përgjithmonë. Kjo ngjarje përbënte një nga momentet më të rralla dhe më të vlefshme të këtyre dy të mençurve dhe mistikëve të mëdhenj që dëshirojnë të vërtetën që rezultoi në izolimin e këtyre dy shtyllave të mëdha të sufizmit dhe misticizmit së bashku. Jalāl Ad-Din i cili ishte një mofti (ekspozues i ligjit), një mësues i shkencave fetare, udhëheqës, jurist, njeri i letrave dhe predikues, papritmas shpëtoi nga të gjitha këto interesa. Ai ishte tërhequr aq shumë nga Shams sa që ai braktisi mësimin, argumentimin dhe predikimin, nisi në rrugën e poezisë dhe u bë një poet i kupës mistike. Personaliteti i fortë dhe mendimet sublime të Moulānā gjatë jetës së tij u vlerësuan jo vetëm midis iranianëve dhe myslimanëve, por edhe midis hebrenjve dhe të krishterëve. Gjatë shumë shekujve ai ka qenë objekt i vëmendjes nga orientalistët perëndimorë dhe poezitë dhe mendimet e tij janë përkthyer jo vetëm në gjuhë të ndryshme, por për disa studiues perëndimorë Moulānā ka qenë gjithashtu një shtyllë për formimin e një ndërgjegjeje mistike dhe morale brenda këtyre bashkësive. Themeli i shoqatave kushtuar njohurive të Moulānā dhe studimit të mendimit të Rumiut në Amerikë dhe Evropë, si dhe organizimi i seminareve dhe përkujtimeve të ndryshme ndaj tij, janë një dëshmi e ndikimit të tij të thellë në Perëndim, në mendim dhe në etika e atyre popujve. Moulānā në të kaluarën menjëherë u bë i famshëm në botën perëndimore, aq sa përkthimi i një prej veprave të tij në Amerikë doli të ishte libri më i rëndësishëm dhe më i shitur i vitit. Moulānā është njohur gjithashtu në Itali dhe disa nga veprat e tij janë përkthyer në italisht.
Përkthime Italisht nga Persishtja
Gialal ad-Din Rumi, poema mistike, hyrje, përkthim, antologji kritike dhe shënime nga Alessandro Bausani, Milan: Rizzoli, 1980.
Jalâl ad-Dîn Rûmî, Thelbi i së Vërtetës. Fîhi mâ fîhi (Ka çfarë ka), përkthim nga persishtja, hyrje dhe shënime nga Sergio Foti, revizion nga Gianpaolo Fiorentini, Torino, Libreria Editrice Psiche, 1995.
Jalàl àlDìn Rùmì, Mathnawì. Poema më e madhe mistike e njerëzimit, 6 vëllime., Përkthim në italisht nga Gabriele Mandel Khàn, zëvendës gjeneral për Italinë e Vëllazërisë Sufi Jerrahi Halveti, Milano, Bompiani.
Gialal ad-Din Rumi, Poemat Mystic, Milano, Botuesit Fabbri, 1997. [2] Përkthime nga frëngjisht dhe anglisht

Kënga e dervishës. Shëmbëlltyra e Wisdom Sufi, redaktuar nga Leonardo Vittorio Arena, Milano: Mondadori, 1993. Mbledhja e tregimeve nga Masnavi.
Racconti sufi, redaktuar nga Massimo Jevolella, përkthimi nga frëngjishtja nga Barbara Brevi, Como, DAR, 1995.
Dashuria është një i huaj i zgjedhur poezi, përkthime dhe korrigjime nga Kabir Hedmund Helminski, përkthim italisht nga Gianpaolo Fiorentini, Romë, Ubaldini Editore - Casa Editrice Astrolabio 2000

Unesco e ka quajtur 2007 si vitin botëror të Moulānā dhe në të njëjtën periudhë të organizuar në tre qytete, Teheran, Tabriz dhe Khoy, një kongres për të përkujtuar tetëqind vitet që kanë kaluar që nga lindja e tij me pjesëmarrjen e studiuesve nga tridhjetë vende të botës së bashku me një ceremoni në Kombet e Bashkuara. Ndër veprat e tij më të rëndësishme mund të përmendim "Masnavi-ye ma'navi" (poezi e gjatë shpirtërore me rima të puthura). Vepra të tjera të tij janë: "Ghazaliāt" ose "Divān-e Shams-e Tabrizi" (ose Grande Divān), që përmbajnë tekste të bukura, të përbëra nga pesë mijë rreshta në persisht, një mijë në arabisht dhe më pak se dyqind në turqisht dhe greqisht. Puna tjetër e tij "Fihi ma fihi" ("Nuk është ajo që ka") është një përmbledhje e thënieve të veçanta të Moulānā e cila u bashkua nga dishepujt e tij, "Majāles-e Sabā" është shpjegimi i shtatë predikimet e predikuara në shtatë raste, "Makātib" ose "Maktubāt", është një koleksion prej 145 letrash që Moulānā kishte shkruar për princat, zyrtarët, personalitetet e larta, shkrimtarët, fisnikët, fëmijët, dishepujt dhe pasuesit dhe për të gjithë tre veprat e tjera në prozë të cilat janë kryesisht shpjegimi i mësimeve dhe argumenteve të tij. Në kalendarin zyrtar të Iranit, 30 shtatori është futur si "dita e përkujtimit të Moulānā". Poeti vdiq të Dielën më 17 Dhjetor 1274 në Konya dhe mauzoleumi i tij i cili është një destinacion pelegrinazhi për ndjekësit e tij, ndodhet në Konya

Përmbajtje të ngjashme

i famshëm

pjesë
Pa kategorizuar